Fore Kazık ve Ankrajlı İksa Sistemi
Derin kazılar günümüz şehirciliğinde önemli mühendislik yapıları olarak karşımıza çıkmaktadır. Yüksek yapılar ile metro, tünel gibi hayati yapıların inşası sırasında zemini dengede tutmak için İksa Sistemleri yapılmaktadır. İksa sisteminin model tasarımı kazı derinliğine, zemin cinsine, yeraltı suyu durumuna, yakın çevrede bulunan bina, yol gibi dış etkenlerin yükleri gibi faktörlere bağlıdır.
Çok derin kazılarda ya da duraysız zeminlerde yapılan iksa sistemlerinde rijit düşey elemanlar seçilir. Bu düşey elemanlar projeye göre aralıklı, teğet ve kesişmeli modülasyonlarda Ø 65-80-100cm çapında fore kazıklardır.
Fore kazıklı iksa sistemleri konsol olarak tasarlanabildiği gibi öngermeli ankrajlar ile birlikte kullanılarak çok derin güvenli kazıların yapımı sağlanır.
Mini Kazık ve Ankrajlı İksa Sistemi
Derin kazılarda oluşacak toprak basınçları farklı iksa sistemleri ile dengelenmektedir. Gereğinden fazla güvenli sistemler ile çözüm üretmek ekonomik olmamaktadır. Buna göre ekonomik ve güvenli çözümler üretmek gerekmektedir. İksa sisteminin elemanları sistemi etkileyen toprak basınçlarına göre boyutlandırılır.
Çok derin olmayan kazılarda 25-30cm çaplı mini kazıklı ve öngermeli ankrajlı iksa sistemleri ile ekonomik ve güvenli çözümler üretilmektedir. Mini kazıklı ve öngermeli ankrajların birlikte kullanıldığı iksa sistemleri şehir içinde yapılan derin kazılarda başarıyla uygulanmaktadır.
Betonarme Perde ve Ankrajlı İksa Sistemi
Derin kazılar modern şehircilikte vazgeçilmez inşaat yapıları haline gelmiştir. İnşa edilecek yapıların arsa maliyetlerinin çok yüksek olması ve kazı alanının maksimum kullanılması isteği yatırımcıları daha derin kazılar yapmaya yöneltmektedir. Derin kazılarda oluşacak toprak basıncını dengelemek için iksa sistemleri geliştirilmiştir.
Fore kazık veya mini kazıkların düşey eleman olarak kullanıldığı sistemlerde sızdırmazlık ve izolasyon tercihlerine bağlı olarak, tüm iksa yüzeyi betonarme perde ile kaplanmaktadır. Perde kalınlıkları projeye bağlı olarak tasarlanmaktadır. Öngermeli ankrajlar ise yapılan bu perde üzerinden uygulanmaktadır.
Shotcrete Zemin ve Çivili İksa Sistemi
Derin kazı uygulamalarında ekonomik ve hızlı çözümler üretmek amacı ile püskürtme betonlu iksa sistemleri tasarlanmaktadır. Bu sistemlerde oluşan toprak basıncı pasif ankraj görevindeki zemin çivileri tarafından dengelenir. Kohezyonlu ve sert formasyonlarda uygulanabilen bu iksa yönteminde, shotcrete betonunun püskürtülmesi sonucunda zeminin hava ile teması kesilir. Püskürtme beton, nem oranı %5’i geçmeyecek şekilde granülometrik malzemeden hazırlanır ve priz hızlandırıcı katkı malzemesinin ilavesi ile çelik hasır döşenmiş yüzeye uygulanır. Püskürtme beton ile kaplanan yüzey üzerinden imal edilen zemin çivileri, tercihe göre kalıcı veya geçici şekilde projelendirilir.
Püskürtme betonlu zemin çivili iksa sistemleri, şehir içinde yapılan çok derin olmayan geçici derin kazılarda sıkca uygulanmaktadır. Bunun dışında otoyollarda şev stabilitesi sorunlarının çözümlerinde kalıcı iksa uygulamaları olarak tercih edilmektedir. Metro çalışmaları sırasında şaft ve tünel kazılarının güvenliği de bu sistemle sağlanmaktadır.
Diyafram Duvar ve Ankrajlı İksa Sistemi
Diyafram duvarlı iksa sistemleri, kazı derinliğinin fazla, yeraltı suyunun etkili olduğu kohezyonsuz, akıcı zeminlerde uygulanan bir tekniktir. Yüksek yapıların derin temel kazılarının yapımında, metro istasyonları gibi büyük aç - kapa kazılarında konsol perde yada ankrajlı sistemler olarak dizayn edilmektedirler. Ayrıca yeraltı sularının yalıtımı yada kontrolü amacı ile geçirimsizlik perdesi şeklinde dizayn edilen diyafram duvarlar da vardır. Geçirimsizlik perdesi amaçlı yapılan diyafram duvarlarda donatısız plastik beton kullanılmaktadır. Diyafram duvarlarının yapımında mekanik veya hidrolik kepçeler yardımı ile panel şeklinde kazılar yapılır. Kazı sırasında ilerleme sağlayabilmek için bentonit solüsyonu kullanılır. Projeye uygun derinlikte kazı yapıldıktan sonra, donatı indirilerek betonlama işlemi yapılır.